Emoties - van je kind of van jou?

Jonge kinderen zijn zeer gevoelig voor de emoties van hun ouders. Als ouders een dagje vermoeid zijn gaat een kind zich al anders gedragen.

Er zijn risico's verbonden aan het bestaan van deze sterke emotionele band. Wanneer ouders hun eigen emoties terugzien in hun kind, kunnen zij veronderstellen dat het kínd deze emoties (ook) op zichzelf ervaart. Bij een naderend afscheid bijvoorbeeld, is dit gegeven goed zichtbaar. Hoe moeilijker de ouder afscheid neemt, hoe moeilijker dat ook voor het kind wordt. Als een ouder verdrietig is over een afscheid, kan het kind bovendien schuldgevoelens ontwikkelen richting de verdrietige ouder.

Het is belangrijk om je als ouder regelmatig af te vragen welke emoties bij jezelf horen en welke bij je kind. Als je daar niet zeker van bent, laat je eigen emoties dan even voor wat ze zijn en kijk wat dat met je kind doet. Blijven de emoties van je kind hetzelfde, of verdwijnen ze als sneeuw voor de zon wanneer jij je emoties even bewust opzij schuift?

Zo kende ik een vader die elke avond lang bezig was om zijn kind naar bed te brengen. Steeds bleef zijn kind hem roepen en deed dat op een dwingende, emotionele manier. De vader zat, tussen het roepen door, onrustig op de bank, zijn oren gespitst. 'Hoor ik Frank nu?', zei vader vaak en hij liep al naar de deur als de huilende wind leek op de stem van zijn kind. Ik vroeg hem: 'Wie heeft het eigenlijk nodig om steeds naar de slaapkamer te rennen - jouw zoon of jij?'. Na een gesprek hierover zag de vader zijn eigen behoefte. Hij wilde zo lang en zo vaak mogelijk iets betekenen voor zijn zoon.

Ik kende een moeder die het heel moeilijk vond om afscheid te nemen van haar dochter. Dat was lastig, daar ze gescheiden was en dus afscheid moest nemen als haar kind naar haar ex ging. Pas toen zij haar verdriet onder controle hield, en puur keek naar hoe haar kind de overdracht op zichzelf ervaarde, kwam er meer rust. De moeder kon opener kijken naar wat vader hun kind te bieden had. Daardoor kon (en mocht) het kind ook blijer zijn, in plaats van het gevoel van gemis van de ouders zélf 'over te nemen'.

Niet alle emoties van het kind mogen dus op het kind zélf worden geplakt. Kijk wat je er als ouder aan bijdraagt en voorkom (zoveel mogelijk) de projectie van eigen emoties. Dit voorkomt tevens onrealistische (over)bezorgdheid, zoals ik die regelmatig bij ouders zie.

Kinderen hebben écht een heel eigen karakter, ze zijn geen verlengstuk van jezelf. Soms is het fijn om naar overeenkomsten te kijken om begrip voor je kind te vergroten, maar de valkuil blijft om je kind daardoor teveel te sturen in emotie. Je kind beleeft de wereld nou eenmaal anders dan jij. Je kind leeft bijvoorbeeld vaker in het 'nu' - emoties zijn daardoor van meer tijdelijke aard. Besef dat je kind makkelijk jouw emoties overneemt en leer zien wanneer daarvan sprake is. Dat maakt voor jullie beiden dat emoties niet versterkt (dreigen te) worden of dat het kind van zijn eigen(lijke) emoties afdwaalt.

***