Jezelf zijn

Och, het klinkt zo makkelijk en we roepen het de hele tijd: je moet jezelf zijn. Het klinkt goed, wijs en zo meer. Jezelf zijn zou je meer succes en vreugde opleveren. Dan leer je jezelf beter accepteren. Dan weten mensen wat ze aan je hebben. Dan vind je sneller een geschikte vriend(in) of partner. Dan... whatever.

Los van het feit dat je jezelf goed moet kennen, om te herkennen wanneer je jezelf bent en wanneer niet, kán je niet altijd jezelf zijn. Dat gaat namelijk niet in deze maatschappij. Als kinderen werd ons daarom afgeleerd om onszelf te zijn. Vervolgens zijn wij als volwassenen jaren bezig om onze 'ware ik' weer terug te vinden. Dan nog blijft het schipperen tussen situaties waarin je jezelf kunt zijn en situaties waarin dat niet kan.

Mevrouw van Ooien stopt zorgvuldig wat boodschappen in haar blauwe mandje. Kaas, brood, eieren, gehakt, macaroni, appelsap... Daarna loopt ze naar de kassa. Tot haar ergenis ziet ze dat er een lange rij staat. Ten eerste heeft mevrouw van Ooien last van haar voeten en ten tweede is ze moe. Middenin de rij gaat ze dan ook op haar billen zitten en schuift ze zichzelf vooruit als de rij korter wordt. Ze maakt ook alvast het pak appelsap open, omdat ze dorst heeft.

Meneer de Bree komt aan op zijn werk. Hij ziet de secretaresse en zegt dat ze een lelijke rok draagt. Vervolgens loopt hij naar zijn kamer en begint hij zich uit te kleden. Hij draagt liever zijn kamerjas. Die heeft hij dan ook die morgen in zijn koffer gestopt. Omdat hij verliefd is gaat hij zijn nagels knippen en tekent hij een groot hart op een dossier. Daarna belt hij zijn vrouw op en zegt hij dat hij die avond niet thuiskomt, omdat hij een diner heeft met een leuke meid.

Mevrouw Groen zit in de trein. Ze is zangeres en begint haar nummers door te nemen voor haar optreden komend weekend. Ze zingt uit volle borst. Ook heeft ze zin om tegen de meneer voor haar te zeggen dat ze net een nieuw bankstel heeft. Ze vertelt over de afkomst van het bankstel, de kleur, de prijs... Daarna gaat ze ijsberen door het treinstel om haar benen te strekken. Dit doet ze op blote voeten, omdat haar schoenen niet zo lekker zitten.

Meneer van Loo nodigt mensen uit voor zijn verjaardag. Op de avond zelf heeft hij na een uur geen zin meer. Hij staat op en zegt tegen de gasten dat ze weer mogen gaan. Hij kijkt toch liever een goede film. Hij wil bovendien persé de jas hebben die zijn vriend aantrekt. Zijn eigen jas is oud en de jas van die vriend is de mooiste jas die hij ooit gezien heeft. Aan een vriendin geeft hij een cadeau dat hij net heeft gekregen. Zij heeft er meer aan.

Gelukkig voor alle je-moet-jezelf-zijn-mensen, is er goed nieuws. Een theorie die luidt: 'Je kunt niet niet jezelf zijn'. Nou, mooi toch. Probleem opgelost.

***

Fout! Hamilton Moore & Associates

Poeh, een mega-scam in mijn mailbox vandaag. En de etters weten mijn adres ook nog. Hierbij een weergave van de mail:

Mevr! IK HEB WANHOPIG GEPROBEERD U TE BEREIKEN!

GEFELICITEERD! U bent de enige ontvanger van rekeningnr: 4355879 en komt nu in aanmerking voor een cheque ter waarde van *** € 12.500,00! ***
Uw prijs zal worden vastgehouden totdat u zo snel mogelijk reageert volgens de voorwaarden van deze brief. Hamilton Moore & Associates heeft bevestigd dat u in aanmerking komt voor een prijs van € 12.500,00, die wordt uitbetaald door middel van een gecertificeerde cheque!

Mevr, dit is geen loterij of wedstrijd waarin u wel of niet een prijs kunt winnen. IK GARANDEER U DAT U DE ENIGE ONTVANGER BENT van prijsrekeningnr.: 4355879. Zodra u het bijgesloten FINANCIËLE OVERDRACHTSDOCUMENT terugstuurt (vereist voor uitbetaling) dat het winnende ID-nummer bevat, zal de CHEQUE per koerier aan u worden gestuurd.

BELANGRIJKE INFORMATIE OVER HET OPEISEN VAN UW PRIJS: Mevr, u kunt kiezen voor een eenmalige uitbetaling van € 12.500,00 of dit bedrag volgens het onderstaande schema laten uitbetalen.

Uw prijs van € 12.500,00 wordt beschikbaar gesteld door Hamilton Moore & Associates om een exclusief sieraad te promoten. Mevr, doordat u gegarandeerd in aanmerking komt voor deze prijs, heeft u tevens recht op een prachtige oorbellenset met Zuidzee-parels van 8mm in een zilveren zetting t.w.v. € 99,95. De verfijnde parels zijn een symbool van welvaart, kracht en duurzaamheid. Deze prachtig bonus wordt voor slechts € 19,95 per post aan u toegezonden.

LET OP: Dit is uw LAATSTE KANS. We MOETEN binnen 7 dagen een antwoord van u ontvangen. Zo niet, dan zal het bedrag van € 12.500,00 helaas worden vrijgegeven en aan de volgende in aanmerking komende ontvanger worden uitgeloofd. Ik weet zeker dat dit een van de gelukkigste dagen van uw leven moet zijn!

Met vriendelijke groet,

Charles Hamilton Sr. - Controller

NOG MEER FANTASTISCH NIEUWS! De heer A. G. ATCHIVARA UIT SUFFOLK IN GROOT-BRITTANNIE WON ONLANGS EN KREEG € 3.250!

***

Ik heb wat informatie opgezocht hierover, en je moet dus $19,95 overmaken om de prijs te kunnen ontvangen... Tuurlijk joh. Sweet dreams. En dan hebben ze behalve je adres ook je creditcardgegevens. Maar... er zullen mensen intrappen. Helaas & zucht....

Had ik al 'zucht' gezegd? Helaas.

***

Vlieg

Vlieg, waarom?

***

De krul

Vandaag heb ik een krul
die niet naar beneden wul

***

Karin

Al vanaf jongs af aan kiezen we onbewust role models. Het eerste vrouwelijke role model die ik, buiten mijn moeder en zus, koos om mijn eigen vrouwelijkheid aan te meten was Karin S. Het gekke is dat ik dat nu, op mijn eenendertigste, pas besef. Door haar heb ik een bepaald soort 'vrouwelijkheid' willen zijn of bereiken. Ik wilde net als haar lang blond haar en volle borsten hebben, toen ik een klein plat meisje was. Ze had ook een wipneusje, dat vond ik zo schattig. Er valt een steen op mijn maag als ik nu besef waarom ik als twaalfjarige in de klas stiekem mijn neus wat omhoog drukte. Of ik daardoor een wipneusje heb gekregen of dat het al in mijn genen zat is me onduidelijk (..).

Haar uiterlijk was één, maar vooral wilde ik net als haar zijn. Ik heb naar haar gekeken en haar willen imiteren. Ze liep met o-benen en kleine pasjes. Op de een of andere manier leken haar benen daardoor slanker en haar knieën slapper, wat ik een erotiserend effect vond hebben. Ze droeg haar schooltas vaak in haar armen, in plaats van over haar schouder of op haar rug. Ze was bijzonder vriendelijk, bijna volmaakt vriendelijk. Zelfs mij sprak ze geregeld aan, daar waar anderen mij vermeden. Toen mijn broertje overleed was zij het die me een kaartje stuurde. Mijn vriendinnen waren met zichzelf bezig en vonden de dood eng.

Ik herinner me dat ik vlak na het overlijden van mijn broertje bij haar en haar ouders in de auto zat. Ze hadden ons opgehaald van een schoolfeest of iets dergelijks. Haar moeder vroeg me hoe het met me ging, maar nam geen genoegen met mijn antwoord. Volgens haar moest ik meer doen met mijn verdriet. De heftigheid van mijn verdriet vulde ze als het ware voor me in. Ik wilde dat haar moeder gewoon voor zich keek, maar ze bleef maar naar me omkijken in die auto, steeds beginnend over waar ik niet over wilde praten. Ik vond het een vreemde gewaarwording om te beseffen dat Karins moeder destijds net zo dominant was als mijn eigen moeder destijds. Dat Karin het klaarspeelde om op school een eigen persoonlijkheid te zijn vond ik toen nog knapper van haar dan tevoren. Haar vader gedroeg zich afweziger, net als de mijne.

Karin had een paar hele goede vriendinnen. Dat waren meisjes die heel goed bij haar leken te passen, in tegenstelling tot de vriendinnen die ik had. Zij knuffelde vaak met haar vriendinnen. Vooral één vriendin van haar herinner ik me goed, omdat zij helemaal niet was wat ik onder een mooie, boeiende vrouw verstond. Ik snapte dan ook ergens niet waarom zij die close plaats had in Karins leven. Ze moest wel mooier, liever en leuker zijn dan ik besefte. Het knuffelen staat me goed bij, omdat dat me jaloers maakte. Mijn vriendinnen leken me koude, seksloze meiden. Alleen een zekere Irma had het nog weleens over seks, maar wel op een in mijn ogen smaakloze manier. De andere meiden hadden andere hobby's: harp spelen, honden, dat soort dingen. Volgens mij had Liset op haar achttiende nog een hondenagenda.

De laatste keer dat ik Karin zag in die tijd was tijdens een reünie, een jaar na ons eindexamen. Ze droeg vol trots haar stewardessenpakje. Ik vond het haar niet zo leuk staan. Voor het eerst had ik het gevoel dat ze iemand was gewórden, in plaats van zichzelf te zijn, zoals ik haar 'kende'. Ik had haar liever met lange sjaals die achteloos om haar nek hingen en alternatieve shirts. Ook haar rommeligheid was ineens weg. Ze leek een strakke, nette dame te zijn geworden, terwijl ik dat strakke en nette nooit binnen de vrouwelijke sensualiteit had geschaard.

Ik weet nog goed, toen Karin me vertelde ontmaagd te zijn door een oudere man. Uiteindelijk leverde die ontmoeting haar veel pijn op toen hij haar verliet. Het was wellicht toen, dat in mij de wetenschap werd geboren dat je nooit iets met een oudere man moest beginnen. Die zouden je gebruiken omwille van je jonge schoonheid en je weer verlaten nadat ze met jou 'hun ding' hadden gedaan. Omdat mijn moeder me al vaak gewaarschuwd had voor dat soort mannen, werd het verhaal van Karin sterker in mij opgeslagen. Mijn eerste verliefdheden gingen dan ook uit naar jongens van mijn leeftijd. Jochies die nog helemaal niet klaar waren voor waar ik al van droomde. Karin had bovendien last van een onbeantwoorde liefde voor een docent. Daarover, en over haar leven, schreef ze gedichten die ik voor haar zou uittypen en printen. Volgens mij heb ik ze nooit in geprinte vorm aan haar gegeven, maar de gedichten staan nog wel ergens op een disk. 'Ik ben verliefd en dat doet zeer, want je hebt mijn leeftijd... mijn leeftijd twee keer', heb ik onthouden - Joost mag weten waarom.

Jarenlang verloor ik Karin uit het oog. Totdat ik een paar jaar geleden haar zus tegenkwam op een camping in het zwembad. Haar zus, in mijn ogen 'gewoner' dan Karin, had een verloofde. Karin daarintegen bleek nog steeds vrijgezel te zijn. 'Welke man kan met haar schoonheid, zowel vanbinnen als vanbuiten, omgaan?', flitste het door me heen (inmiddels heeft ze trouwens een relatie en is ze zwanger). De zus van Karin noteerde mijn telefoonnummer. Ze zei vrolijk dat Karin het heel leuk zou vinden om contact met me op te nemen. Dit bevreemdde me. Ik kampte immers nog steeds met mijn zelfbeeld t.o.v. hoe ik Karin zag. Ik voelde me vroeger een klein en oninteressant meisje vergeleken bij haar.

Later kwam de website hyves in beeld en Karin ook. Ook kwam ik haar een keer tegen, zo'n jaar geleden. Zelfs toen nog voelde ik me wat kleiner worden en maakte ik me druk over het feit dat ik die dag net een paardenstaart droeg, zoals vroeger op school altijd. Ze zei dan ook: 'Je bent niets veranderd'. Vanuit haar misschien als compliment bedoeld, maar ik kon het niet zo voelen. Haar echt aanspreken op hyves heb ik nog niet gedaan. Ik ben bang voor mijn eigen spoken uit het verleden. Die kinderlijke stemmen in mij, die mij als een oninteressant meisje zagen. Zo'n meisje dat niet door docenten wordt uitgekozen om klassenmentor te zijn, terwijl ik me net als Karin ook had ingeschreven en zij het (natuurlijk) wel werd. Ik had toen bedacht dat je voor die rol vrouwelijk en moederlijk moest zijn. Alles wat ik toen (zeker qua uiterlijk in mijn ogen) niet was.

Nog steeds kan ik me 'sneu' voelen als ik om de aandacht van iemand verlegen zit die ik heel graag mag. De oorsprong daarvan ligt zeker niet alleen bij Karin. Mijn ouders voldeden destijds niet aan mijn behoefte om gezien te worden, of mijn creativiteit te ondersteunen. Het gekke is dat ik altijd gedacht heb dat Karin en ik qua achtergrond meer met elkaar gemeen hadden dan leek - omdat zij op school anders met haar achtergrond omging wellicht.

Misschien roept ze nu nóg wel in me op dat ik me plots een klein meisje voel. Ik zal haar vast ooit weer tegenkomen en... dan zie ik het wel.

***

Doseer meer

Een tip wil ik je hierbij cadeau doen.

Stel, je hebt in je leven menig seksboek gelezen en menig ding uitgeprobeerd. Dan krijg je een nieuwe vriend. De eerste kus was fijn, je vlindert en je fantaseert. Je hebt geen flauw benul van wat hij met jou gaat doen, maar des te meer van wat je met hem wilt doen. Je pakt er nogmaals dat ene relatieboek en dat ene seksboek bij. Oh, en die goede internetsite. Ik zal nu uit de doeken doen wat deze 'joepie, ik mag hem... blabla...' -houding mij een paar jaar geleden eens opleverde.

Ik was al een dik een jaar verliefd op een jongen die nog niet over zijn ex heen was. De eerste keren dat ik daar kwam hing er zelfs nog een foto van zijn ex in de gang. Ze droeg een witte BH, zag ik. Dat was ook niet moeilijk te missen - meer droeg ze namelijk niet. Op dat moment had ik natuurlijk mijn biezen moeten pakken, maar ik dacht dat ik de situatie wel de baas kon. Geduld leek me een schone zaak.

Op een goede nacht, zo'n anderhalf jaar na vlinder-dato, was het eindelijk zover. Ik betrad zijn slaapkamer en maakte een opmerking over die kamer, puur om een opmerking te maken. Blijven praten helpt. Hij was zo'n man die het al eng vond als ik een glimp van zijn kledingkast opving. De drommel. In ieder geval was ik al goed opgewonden, enkel door het idee hem te gaan aanraken. Een dik uur later bevond ik mij in een staat van totale overgave in het doen van mijn best. Opeens hief hij zijn hoofd een stukje op, keek hijgend naar beneden en zei: 'Wat doe je toch allemaal?'. Mijn verhitte wangen kleurden donkerrood. 'Oh, ehh... gewoon', hakkelde ik.

Wat was er aan de hand? Ik had tevéél mijn best gedaan. Dit betekende dat ik elke techniek en ander pretspul dat ik kende, ijverig op meneer botvierde. Voor hem was er daardoor geen volgen meer aan. Dus de tip is: wat je ook doet... d-o-s-e-e-r.

p.s. En nee, je kunt geen prijs winnen.

***

Gesprek in de trein

Ik zat vandaag mijn ding te doen in de trein (lees: suffen),
toen ik het volgende gesprek opving:

"Zij smeerde zijn brood altijd voor twee weken ineens."
"Ga weg?"
"Ja, en dan stopte ze alles in de vriezer.''
"Nou ja."
"Alleen maar met kaas. Alles."
"Echt waar?"
"Ja, veertig jaar lang. Alleen maar kaas."
"En píkte hij dat?"
"Ja, vreemd hè. Zo saai. De arme man."
"Nou."

***

Doe mij maar nu

Gek is dat - dat ik in de zomer altijd straal alle ongemakken tijdens koude dagen vergeet. Loop ik vanavond over straat. Doen voor het eerst dit seizoen mijn oren weer pijn. Echt heel veel pijn, bedoel ik. Alsof de gaten die ze op mijn tweede in het ziekenhuis in mijn trommelvliezen hebben geprikt, nog steeds voelbaar zijn als de koude wind er langs strijkt. Ik had toen zo'n heftige oorontsteking, dat ik na dagenlang overgeven uitgedroogd was. Als mijn ouders een halve dag later naar het ziekenhuis waren gegaan, dan was ik de piep-uut gegaan.

Elk jaar neem ik me opnieuw voor om oorwarmers te kopen. Ik voel me echter zo voor paal lopen al bij het idee van die dingen op m'n knar, dat ik al jaren liever pijn lijd. Dat is wel triest, al zeg ik het zelf. Misschien moet ik, om de draak met mezelf te steken (alsof die draak dat voelt), de lelijkste oorwarmers gaan uitzoeken die ik vinden kan. Knalgroen bijvoorbeeld, met van die lange haren erop. Ik ben nu al een halfuur binnen en ik voel mijn oren nog steeds. Er steekt iets.

Het vergeten van omstandigheden die er niet zijn, geeft me meer dan eens het gevoel dat het leven tussen je vingers door glipt. Net zo lastig is het om vast te houden wat je hebt geleerd. Zelfs al is het geleerde nog zo goed voor je - later kan je in oud fout gedrag vervallen. Als een ezel zich maar één keer aan dezelfde steen stoot, dan mag gerust gezegd worden dat ezels en mensen weinig gemeen hebben.

Aan de andere kant blijkt ook dat een mens beter kan leven 'in het moment' dan hij zelf denkt. De tiende verliefdheid voelt nog net zo spannend als de eerste. De eerste sprietjes in de lente nog net zo speciaal op je tachtigste. Een hoge rekening nog net zo schokkend. En een broodje zalm in een restaurant blijft lekker.

Misschien wordt het tijd dat ik accepteer hoe het brein werkt. Alles zal wel een reden hebben en zo niet dan toch. Zoals geen keuze ook een keuze is. Heel veel behoefte aan voelen wat ik vroeger voelde heb ik immers niet. Mijn dagboeken uit mijn tienertijd happen stof. En als ik in de zomer op het strand lig is er geen haar op mijn hoofd die wil denken aan de oorpijn die ik nu voel.

Doe mij maar nu. En een beetje fantasie over de toekomst.

***